Czosnek niedźwiedzi to roślina, która:
- pobudza trawienie;
- pozytywnie wpływa na funkcjonowanie flory bakteryjnej jelit;
- działa antybakteryjnie;
- obniża ciśnienie krwi;
- zapobiega miażdżycy;
- wspiera system immunologiczny;
- wykazuje działanie przeciwpasożytnicze.
Te i wiele innych korzyści oraz walory smakowe czosnku niedźwiedziego spowodowały, że stosowany był w lecznictwie już przez starożytnych Germanów. W ostatnim stuleciu popadł jednak w zapomnienie, podobnie, jak wiele innych, cennych ziół. Na szczęście teraz wraca do łask. Dla tych, którzy go nie znają, krótki opis. Przede wszystkim – czosnek niedźwiedzi w niczym nie przypomina czosnku, który na co dzień stosujemy. Nie wykształca ząbków, a do jedzenia nadają się jego liście. Wyglądem przypomina konwalię, o trochę dłuższych lancetowatych liściach i białych, kulistych kwiatostanach.
To właśnie te kwiaty wydzielają intensywny, czosnkowy zapach, który możemy z daleka wyczuć. W naszym klimacie pędy czosnku niedźwiedziego pojawiają się na przełomie marca i kwietnia. W stanie dzikim rosną tylko w kilku miejscach: w Puszczy Kampinoskiej, Białowieskiej, w Bieszczadach oraz w okolicach Sandomierza. W Polsce czosnek niedźwiedzi jest pod ochroną. Zanim zaczniesz go zbierać, sprawdź, czy miejsce, w którym jesteś, nie jest objęte zakazem.
Nic dziwnego, że większość czosnku dostępnego na rynku pochodzi z upraw.
Uprawa nie jest zbyt skomplikowana. Roślina jest w pełni mrozoodporna. Lubi miejsca zacienione i żyzną, przepuszczalną glebę. Czosnek sadzimy w grupach, po kilka sztuk, w odstępach około 30 centymetrów od siebie. Jeśli masz własny ogród, spróbuj, nie pożałujesz.
Ponieważ ze wszystkich prozdrowotnych właściwości czosnku niedźwiedziego można skorzystać poprzez spożywanie jego liści, chciałabym przekazać Ci kilka pomysłów, jak możesz je wprowadzić do swojego menu.
Czosnek niedźwiedzi można jeść na surowo lub gotować, aby wzbogacić różnorodność potraw. Liście czosnku mogą nam w większości potraw zastąpić zwykły czosnek. Całe lub posiekane liście czosnku możemy dodać do sałatek, sosów i zup. Doskonale również sprawdzają się jako dodatek do placków, omleta czy tarty.
Sezon nie trwa zbyt długo, warto więc pokusić się o przygotowanie z niego zapasów na później. Czosnek niedźwiedzi możemy suszyć, kisić, mrozić, przygotować smaczne pesto czy aromatyczną oliwę.
Suszenie
Liście myjemy partiami i rozkładamy na prześcieradle lub papierze by się osuszyły. Osuszone siekamy (nie musi być bardzo drobno, bardzo łatwo się kruszy w rękach po wysuszeniu) i układamy na piętrach suszarki do warzyw. Po wysuszeniu przechowujemy w szczelnie zamkniętych pojemnikach – najlepiej blaszanych.
Kiszenie
Liście czosnku niedźwiedziego układamy w słoiku i zalewamy letnią wodą z solą i chwilę czekamy, a następnie znowu dolewamy, żeby woda całkowicie przykryła czosnek. Mocno dokręcamy słoiki, odstawiamy w ciemne, chłodne miejsce i czekamy, aż czosnek się ukisi. Można dodawać go do potraw z ogórkami kiszonymi.
Mrożenie
Liście czosnku niedźwiedziego można też mrozić w całości, jak liście szpinaku lub np. zmielić w maszynce do mięsa, przełożyć do małych woreczków i zamrozić. Tak przygotowany czosnek to dobry zapas na okres lata, jesieni i zimy, kiedy nie ma dostępu do świeżego czosnku niedźwiedziego.
Pesto z czosnku niedźwiedziego w słoikach
Liście świeżo zerwanego czosnku niedźwiedziego umyć pod bieżącą wodą, wysuszyć i zmiksować lub zblendować. Do takiej mieszanki należy dodać sól, sok z cytryny i oliwę z oliwek lub siemienia lnianego (można wykorzystać też np. olej z siemienia lnianego). Jeśli mikstura jest zbyt sucha, należy dodać więcej oliwy. Pesto przekładamy do czystego, wyparzonego słoiczka, szczelnie zakręcamy i przechowujemy w lodówce. Można go dodawać do sosów, makaronów, ryb, czy smarować nim kanapki.
Aromatyczna oliwa z czosnkiem niedźwiedzim
Na 250 ml oliwy potrzeba ok. sześciu liści czosnku, które kroimy w paski, wkładamy do słoika i zalewamy oliwą. Słoik zakręcamy i odstawiamy na ok. 4-5 tygodni w ciemne i chłodne miejsce. Po tym czasie listki wyrzucamy, natomiast oliwa jest gotowa do użycia. Zachowuje ona swój aromat i smak przez okres 3 miesięcy.
Wykorzystaj te przepisy i ciesz się czosnkiem niedźwiedzim przez cały rok.